Bệnh buồng trứng đa nang là như thế nào?

Bệnh buồng trứng đa nang là như thế nào? Bệnh buồng trứng đa nang là một rối loạn nội tiết tố thường gặp ở các chị em nữ giới, nó cũng là một trong những nguyên nhân chính gây ra tình trạng hiếm muộn/vô sinh cho các chị em.

Ở các chị em nữ giới đều có 1 buồng trứng ở mỗi bên của tử cung. Buồng trứng hình bầu dục, có màu trắng đục. Trong thời kỳ phôi thai thì 2 buồng trứng có khoảng 6 triệu quả trứng non, sau khi bé gái sinh ra đời còn lại khoảng 1 triệu và khi tới tuổi dậy thì chỉ còn lại là khoảng 40 ngàn.

Ở tuổi dậy thì thì dưới tác dụng của các hormone sinh sản, trứng phát triển theo mỗi chu kỳ, chín và rụng đi. Có khoảng tầm 400 trứng là phát triển và hoàn thành theo chu kỳ để rụng trứng, các trứng còn lại thì thường bị teo nhỏ đi rồi thoái hóa theo tuổi già. Bên cạnh đó việc phát triển các nang noãn theo mỗi chu kỳ, buồng trứng còn có chức năng là tạo ra các hormone để có thể điều hòa về chức năng sinh lý – sinh dục nữ.

Cho đến nay thì các nhà khoa học vẫn chưa biết rõ, nhưng có thể là do phối hợp của nhiều yếu tố với biểu hiện thường gặp của một số trong các triệu chứng như là béo phì, vòng kinh không phóng noãn không đều hay không thường xuyên dẫn đến kỳ kinh nguyệt rối loạn như vô kinh – thiểu kinh – đa kinh, rong kinh và nặng hơn nữa có thể là tình trạng xuất huyết ở tử cung, tình trạng kháng insulin (là tình trạng cơ thể đáp ứng kém của một số cơ quan so với bình thường khi với cùng một lượng insulin gây tăng insulin ở trong máu và lâu dần dẫn tới đái tháo đường type II).

Kháng insulin thường đi kèm cùng với một loạt các rối loạn chuyển hóa khác dẫn đến cao huyết áp, rối loạn lipid máu như là tăng triglyceride, tăng nồng độ LDL, giảm HDL, tăng vòng bụng. Cường androgen ở người bệnh sẽ dẫn đến các triệu chứng như là rậm lông, mọc mụn trứng cá, hói đầu, rụng tóc.

Chẩn đoán buồng trứng đa nang

Trên siêu âm sẽ có hình ảnh của buồng trứng đa nang, thường có 12 nang kích thước từ 2 đến 9mm và tăng thể tích buồng trứng khoảng >10cm3, xét nghiệm máu có thể nhận thấy mức LH > 10, tỷ lệ LH/FSH > 2, androgen (testosterone) > 2,5 nmol/l hay > 1,5ng/ml.

Về tình trạng sức khỏe thì người bệnh thường có một số bệnh lý đi kèm như cao huyết áp, đái tháo đường týp II, đái tháo đường trong thai kỳ, bệnh lý động mạch vành hoặc ung thư nội mạc tử cung…

Theo tiêu chuẩn về phía châu Âu thì cần dựa trên triệu chứng chính là hình ảnh trên siêu âm. Đây được coi là “tiêu chuẩn vàng” để chẩn đoán bệnh. Ở Việt Nam thì ngoài các hình ảnh ở trên siêu âm thì còn thấy kết hợp thêm một hay là nhiều các triệu chứng khác đi kèm. Các tiêu chuẩn chẩn đoán đa nang buồng trứng như sau:

Tiêu chuẩn 1: Bệnh nhân có kinh thưa hoặc vô kinh, chu kỳ kinh > 35 ngày, vô kinh khoảng > 6 tháng.
Tiêu chuẩn 2: Bệnh nhân bị cường androgen với biểu hiện rậm lông và mọc mụn trứng cá.
Tiêu chuẩn 3: buồng trứng đa nang ở trên siêu âm, khi siêu âm vào ngày thứ 2 – 5 của chu kỳ kinh hoặc là ngày thứ 3 của chu kỳ nhân tạo có khoảng 12 nang kích thước từ 2 – 9mm và tăng thể tích ở buồng trứng >10cm3, thể hiện ít nhất ở 1 buồng trứng.

Khi có xuất hiện 2/3 tiêu chuẩn trên thì người bệnh sẽ được chẩn đoán là có bệnh.

Điều trị đa nang buồng trứng

Tùy theo mục đích mà ta có các cách điều trị khác nhau. Về điều trị chứng vô sinh thì nguyên nhân gây vô sinh ở đa nang buồng trứng là rối loạn phóng noãn dẫn tới không rụng trứng do đó mà gây vô sinh. Do đó, mục đích điều trị ở đây là gây được phóng noãn. Về nội khoa trước hết cần giảm cân ở những người trạng béo phì. Giảm cân giảm mỡ, giảm kháng insulin, tiến hành sử dụng metformin mục đích làm giảm đề kháng insulin giúp hoạt hóa các yếu tố vận chuyển glucose vào trong tế bào gan và cơ.

Metformin giúp tái lập lại chu kỳ kinh nguyệt bình thường, tăng khả năng rụng trứng và có thai đồng thời giúp giảm nguy cơ đái tháo đường. Cách sử dụng metformin cho phụ nữ vô sinh thwowngfl à với liều 100mg – 1500mg/ngày, điều trị thường 4 – 6 tuần hoặc 3 tháng.

Về biện pháp điều trị ngoại khoa thì đã được áp dụng bằng các phương pháp như cắt góc buồng trứng, xẻ múi cam, gây được phóng noãn. Tuy nhiên kỹ thuật đó có nhiều nhược điểm không có lợi như tai biến phẫu thuật, dính sau mổ, suy buồng trứng sớm. Đến nay đã cải tiến sang kỹ thuật đốt điểm buồng trứng qua phẫu thuật nội soi, là 1 kỹ thuật mới tiến bộ và tỷ lệ gây được rụng trứng, có vòng kinh đều và có phóng noãn sau khi thực hiện phẫu thuật.