Bệnh quai bị uống thuốc gì?

Hỏi:

Lớp cháu đang có dịch quai bị và không biết có phải cháu bị lây từ các bạn không nữa. Nhưng hơn 1 tuần nay, cháu cảm thấy người mệt mỏi, các bắp cơ đau mỏi, bứt dứt. Phần dưới mang tai của cháu bị sưng phồng, ngày càng đau, thậm chí cháu nuốt nước bọt cũng thấy khó chịu, đến hôm nay cháu thấy cả phần dưới mang tai bên phải cũng đang sưng kèm theo sốt 38,5^oC.

Bác sĩ cho cháu hỏi, có phải cháu mắc bệnh quai bị rồi không ạ? Liệu cháu có bị vô sinh không? Bệnh quai bị uống thuốc gì nhanh khỏi ạ?

Cháu đang rất lo lắng, mong bác sĩ tư vấn giúp cháu.

(Trình Minh Hoàng – Kinh Môn, Hải Dương)

Trả lời:

Chào Hoàng!

Rất cảm ơn cháu đã tin tưởng và gửi câu hỏi đến chuyên mục tư vấn sức khỏe của chúng tôi. Để giúp cháu và bạn đọc hiểu chính xác hơn về bệnh quai bị và phương pháp điều trị phù hợp, chúng tôi đã có những trao đổi chuyên môn với Tiến sĩ – bác sĩ Nguyễn Phương Hồng, hiện đang công tác tại phòng khám Đa khoa 52 Nguyễn Trãi và ghi nhận nhiều thông tin hữu ích.

Bệnh quai bị và những dấu hiệu nhận biết thường gặp

Bệnh quai bị có tốc độ lây lan nhanh chóng chủ yếu qua đường hô hấp và rất dễ bùng phát thành dịch vào khoảng thời gian tháng 4 – 5. Đối tượng mắc bệnh chủ yếu là trẻ em từ độ tuổi 5 – 14, ít xảy ra với người lớn. Mặc dù là bệnh lành tính những điều trị sai cách sẽ gây ra ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe sinh sản của cả nam và nữ giới.

Virus Paramyxovirus được xác định là thủ phạm gây ra bệnh quai bị ở người và chủ yếu lây qua đường hô hấp, nước bọt khi tiếp xúc, giao tiếp với người bệnh. Bệnh quai bị thường ủ bệnh từ 12 – 24 ngày, dễ lây truyền nhất là 2 ngày trước khi dấu hiệu khởi phát xuất hiện đến 6 ngày khi các triệu chứng của bệnh kết thúc.

Bệnh quai bị ít khi cần đến việc tiến hành các xét nghiệm chuyên sâu, triệu chứng của bệnh quai bị khá đặc trưng, dễ nhận biết:

– Thời kỳ ủ bệnh: kéo dài từ 2 – 4 tuần (tùy thuộc cơ địa, sức để kháng của từng người), hầu như không có triệu chứng cụ thể.

Thời kỳ khởi phát:

Bắt đầu với những cơn sốt nhẹ, không cảm thấy ớn lạnh.
Đau họng và đau góc hàm, tuyến mang tai sưng to dần và đau nhức, cơn đau tăng dần nhất là khi nhai, nuốt.
Cơ thể mệt mỏi, chán ăn, uể oải, phần cơ đau mỏi rã rời, miệng khô, đau đầu, khó chịu.
Phần bị sưng không bị sưng hay có hiện tượng sung huyết.

Thời kỳ nặng nhất:

Tuyến mang tai sưng to trong khoảng 2 – 3 ngày, đau nhức một bên hoặc cả hai bên. Có trường hợp 1 tuàn sau đó mới thuyên giảm.
Tuyến sưng đau lan ra vùng trước tai, lan xuống xương gò má, dưới hàm và làm mất đi ranh giới dưới hàm. Tuyến sưng to đẩy phình tai ra ngoài và lên trên, da trên tuyến đỏ, không nóng, ấn vào có cảm giác đàn hồi.

Thời kỳ phục hồi:

Hầu hết các triệu chứng trên sẽ thuyên giảm sau khoảng 1 tuần: tuyến mang tai bớt đau, nhỏ dần lại, cảm giác đau họng đỡ hẳn, nhai nuốt thức ăn, nước bọt dễ chịu hơn và từ từ sẽ khỏi hẳn.

Bệnh quai bị gây vô sinh không?

Đối với nam giới, biến chứng của bệnh quai bị khiến tinh hoàn bị viêm nhiễm, sưng to, đau, và sốt kéo dài. Virus quai bị có thể tấn công xuống tinh hoàn và gây ra hoại tử mô tế bào khiến tinh hoàn bị teo nhỏ lại và giảm số lượng, chất lượng tinh trùng. Từ đó làm gia tăng nguy cơ vô sinh ở nam giới.

Ở nữ sẽ gây ra tình trạng viêm buồng trứng, đặc biệt nguy hiểm ở phụ nữ có thai khi làm gia tăng nguy cơ xảy thai, sinh non, trẻ bị dị dạng thai chết lưu,…

Ngoài ra, ở cả hai giới cũng có thể gặp tình trạng viêm cơ tim, viêm não, vuieem màng não,…do biến chứng của bệnh quai bị gây ra.

Tuy nhiên, không phải bị bệnh quai bị cũng đều bị biến chứng gây vô sinh. Nếu cháu kiêng cữ tốt, điều trị sớm, tuân thủ phác đồ chữa trị của bác sĩ sẽ rất hiếm khi gặp phải những rủi ro đáng tiếc trước căn bệnh này.

Hiện nay đã có vacxin phòng tránh mắc quai bị, tuy nhiên vẫn chưa có thuốc đặc trị điều trị bệnh lý này. Điều trị theo hướng giảm bớt triệu chứng vẫn được các chuyên gia khuyến cáo áp dụng. Vậy, bệnh quai bị uống thuốc gì?

Với những bệnh nhân bị viêm sưng tuyến nước bọt: chườm ấm chỗ sưng đau, nếu sốt quá cao có thể dùng paracetamol để hạ sốt (cẩn trọng với người bị bệnh gan) nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.

Ngoài ra, nên uống nhiều nước để giúp miệng không bị khô, đồng thời súc miệng từ 3 – 4 lần/ ngày bằng nước muối khiến vi khuẩn không có cơ hội phát triển và gây bệnh.

Nếu có hiện tượng viêm tinh hoàn: nên cố định, nâng đỡ tinh hoàn bằng quần lót chật, chườm ấm hoặc thuốc kháng sinh giảm đau, tiêu sưng, viêm nhiễm bằng paracetamol hoặc corticoid. Nên giảm liều dùng trong 7 – 10 ngày dùng khi triệu chứng thuyên giảm. Cần hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng để giảm thiểu tác dụng phụ của thuốc lên sức khỏe, đặc biệt với những người bị bệnh liên quan đến dạ dày, xương khớp,…
Đối với trường hợp bị viêm não, viêm màng não cần điều trị bằng corticoid dưới sự hướng dẫn và phác đồ điều trị từ bác sĩ chuyên khoa.

Bên cạnh đó, để quá trình điều trị đạt hiệu quả cao, giảm thiểu nguy cơ xảy ra biến chứng, cháu nên:

Phòng tránh lây lan sang người khác bằng cách cách ly 2 tuần hoặc sử dụng khẩu trang nếu phải tiếp xúc với người khác.
Nghỉ ngơi tại chỗ, tránh vận động mạnh khiến gia tăng cảm giác đau đớn, virus phát tán nhanh hơn.
Hạ sốt bằng cách chườm, đắp khăn ấm. Tuyệt đối không dùng nước lạnh để giảm đột ngột thân nhiệt của người bệnh xuống.
Ăn các loại thức ăn mềm, lỏng, dễ tiêu hóa.
Hãy đến các cơ sở y tế nếu thấy cơ thể sốt cao liên tục, đã chườm khăn ấm nhưng không thuyên giảm, tuyến nước bọt sưng to gây đau đớn quá mức,….

Với một số chia sẻ vừa rồi mong rằng đã giúp cháu và bạn đọc hiểu rõ hơn về bệnh quai bị uống thuốc gì? và xử lý đúng cách khi mắc bệnh.