Đường ăn kiêng là cách gọi thông thường của người dùng đặt cho một nhóm chất có vị ngọt, dùng để thay thế đường, từ chuyên môn gọi là “chất tạo ngọt”, tiếng Anh là “sweetener”. Sở dĩ mọi người gọi chất tạo ngọt này là “đường” vì chúng giúp tạo ra vị ngọt giống như đường ăn bình thường (là loại đường được chiết xuất từ cây mía, củ cải đường,…). Trên thị trường hiện nay có nhiều loại đường ăn kiêng khác nhau. Cùng tìm hiểu về đường ăn kiêng, các loại đường ăn kiêng tốt trong bài viết dưới đây.

Hiện để đáp ứng nhu cầu người tiêu dùng, như là giảm lượng đường hấp thu vào cơ thể đối với những người mắc bệnh đái tháo đường, những người muốn giảm cân,… các nhà nghiên cứu đã tìm ra rất nhiều loại chất tạo ngọt có độ ngọt cao hơn rất nhiều so với đường ăn bình thường, nhưng không tạo ra hay chỉ tạo ra rất ít năng lượng.

Các loại đường ăn kiêng tốt

Tùy vào phương thức sản xuất mà người ta chia đường ăn kiêng thành 3 loại sau:

– Đường ăn kiêng nhân tạo

Bao gồm các loại đường ăn kiêng được chế tạo tổng hợp, không có hoặc có rất ít năng lượng khi dung nạp. Một số loại đường ăn kiêng nhân tạo phổ biến như: saccharin, aspartame, acesulfame potassium (Ace-K),sucralose, cyclamate, advantame, neotame,….

+ Đường ăn kiêng Saccharin

Đường ăn kiêng Saccharin được sử dụng đầu tiên trên thế giới và hiện vẫn còn được phép sử dụng trong thực phẩm, độ ngọt gấp khoảng 300 – 400 lần đường ăn bình thường, có độ ổn định cao, ít bị biến đổi bởi nhiệt, ngay cả khi chế biến ở nhiệt độ 300 độ C. Đường ăn kiêng Saccharin có mặt trên thị trường với nhiều tên gọi nh :Sweet and Low® Sweet Twin®, Sweet’N Low® , Necta Sweet®,…

Saccharin được phân vào nhóm các chất hầu như không có khả năng gây ung thư cho con người, tuy nhiên một số nghiên cứu riêng lẻ trên động vật cũng cho thấy rằng việc cho các động vật thí nghiệm ăn liều cao saccharin trong thời gian dài có thể tăng nguy cơ ung thư. Để đảm bảo an toàn, FDA Hoa Kỳ khuyến cáo mức độ sử dụng hàng ngày chấp nhận được (ADI) là 15 mg/kg thể trọng/ngày.

+ Đường ăn kiêng Aspartame

Aspartame là đường ăn kiêng được tạo ra từ acid aspartic và phenylalanine. Loại đường này có vị ngọt khá thanh, ngọt gấp 180 đến 200 lần so với đường bình thường nhưng nó không bền với nhiệt, mất vị ngọt khi đun nóng. Nó được sử dụng khá phổ biến trong công nghiệp thực phẩm, đặc biệt là nước giải khát. FDA khuyến cáo giá trị ADI là 50 mg/kg thể trọng/ ngày với loại đường này.

+ Đường ăn kiêng Acesulfame K

Acesulfame K là 1 chất tạo ngọt có khả năng tan tốt trong nước nhưng bị phân hủy ở nhiệt độ khoảng 235 độ C. Điều kiện bình thường, nó có độ ngọt gấp 150 – 200 lần đường bình thường. Trong công nghiệp thực phẩm, đường acesulfame K được sử dụng chủ yếu trong nước giải khát, kẹo cao su. Trong ngành dược thì nó thường được sử dụng trong các loại kem đánh răng, nước súc miệng. Acesulfame K được xác nhận là an toàn và liều chấp nhận được (ADI) là 15 mg/kg thể trọng/ngày.

+ Đường ăn kiêng Sucralose

Sucralose là loại chất tạo ngọt nhân tạo mới dẫn xuất từ đường thông thường (saccharose). Độ ngọt gấp 600 lần đường bình thường và không bị phân hủy trong hệ thống tiêu hóa nên không sinh năng lượng, tính ổn định cao, tan tốt trong nước và có thể chịu được nhiệt độ cao nên được sử dụng trong rất nhiều dạng sản phẩm khác nhau. Sucralose an toàn cho người, không gây ung thư và liều chấp nhận được (ADI) khuyến cáo là 5 mg/kg thể trọng/ngày.

+ Đường ăn kiêng Cyclamate

Cyclamate có bản chất hóa học là “muối” – muối natri của acide cyclamic, là chất tạo ngọt được biết với các tên thương mại như Sucaryl, Sweet’n Low, Sugar Twin. Loại đường này có độ ngọt thấp nhất trong các chất tạo ngọt nhân tạo, từ 30 – 50 lần so với đường bình thường. Đường Cyclamate bền với nhiệt nên có thể sử dụng trong nấu nướng. Liều hàng ngày an toàn chấp nhận được là 11mg/kg cân nặng/ngày.

– Đường ăn kiêng hỗn hợp

Đây là loại đường được phối hợp giữa nhóm với nhau, như nhân tạo với tự nhiên, nhân tạo với nhân tạo để tận dụng tất cả các ưu điểm (chẳng hạn như tăng độ ngọt), giảm các nhược điểm của chúng nhằm tạo ra sản phẩm tốt nhất cho sức khỏe người sử dụng nhưng vẫn duy trì được mức giá hợp lý. Một số sản phẩm có thể kể đến như Hermesetas (Aspartame + acesulfame-K), Maltodextrin (oligofructose + inulin), Tropicana Slim (sorbitol + aspartame),…

Đường ăn kiêng được sử dụng dưới dạng đóng gói đơn lẻ dùng cho cá nhân hay sử dụng trong thực phẩm và đồ uống bán trên thị trường với quảng cáo là “không đường” (sugar – free) hoặc “ăn kiêng” (diet). Hướng dẫn sử dụng đường ăn kiêng trên bao bì các sản phẩm rất chung chung, mơ hồ theo kiểu dùng bao nhiêu cũng được, không hạn chế liều lượng, cứ mỗi gói tương đương 2 muỗng cà phê đường nên khi chọn mua đường ăn kiêng, việc đầu tiên cần làm là xem kĩ nhãn sản phẩm để xem thành phần, xác định nó thuộc nhóm nào trong 3 nhóm trên từ đó có cách sử dụng hợp lý nhé.