Theo số liệu thống kế của Bộ Y tế gần đây cho thấy, trung bình mỗi năm trên cả nước lại có khoảng 20% nữ giới trong độ tuổi sinh sản được chẩn đoán mắc u xơ tử cung. Điều đáng chú ý là đây là một trong những bệnh phụ khoa nguy hiểm, nếu không được thăm khám và điều trị kịp thời sẽ cướp đi thiên chức làm mẹ vĩnh viễn của nữ giới. Chính vì vậy, việc tìm hiểu kiến thức tổng quan về bệnh u xơ cổ tử cung là vô cùng quan trọng, giúp chị em chủ động phòng ngừa cũng như thăm khám và điều trị bệnh kịp thời, bảo vệ sức khỏe, đặc biệt sức khỏe sinh sản của chính bản thân mình.

Tìm hiểu chung

U xơ tử cung là bệnh gì?

U xơ tử cung là tình trạng trong lòng tử cung hay trên bề mặt thành tử cung xuất hiện những khối u nhỏ. Loại khối u này lâu dần sẽ lớn lên, có thể phát triển một hoặc nhiều khối với kích thước dao động từ vài mm đến vài cm. Sự hình thành của các khối u xơ này là do các sợi mô và tế bào mềm liên kết với nhau tạo nên.

Trên thực tế, u xơ được chia thành nhiều dạng khác nhau và phát triển phụ thuộc vào việc nó nằm bên trong hay trên thành của cổ tử cung.

• U xơ cổ tử cung kẽ: Loại u xơ tử cung này sẽ được hình thành và phát triển ngay trong lớp cơ của thành tử cung.
• U xơ cổ tử cung dưới niêm mạc tử cung: Loại u này được phát triển từ trong nội mạc tử cung, chính vì vậy mà ảnh hưởng rất lớn đến chu kỳ kinh của nữ giới, tăng nguy cơ sẩy thai và vô sinh và có phần trăm bị ung thư hóa rất cao
• U xơ ở eo của cổ tử cung và tử cung: Khối u này được phát triển trong tiểu khung của người phụ nữ và gây áp lực lên các bộ phận xung quanh.
• U xơ nằm ngay trong lòng cổ tử cung: Loại u xơ này được hình thành trong lòng cổ tử cung và phát triển theo hướng từ cổ tử cung về âm đạo.
• U xơ cổ tử cung dưới phúc mạc: Loại u xơ này thường có chân ở lớp tử cung, nhưng trong quá trình phát triển thì chúng lại có xu hướng phát triển về phía phúc mạc.

U xơ tử cung có nguy hiểm không?

U xơ tử cung nếu kéo dài, không được thăm khám và điều trị kịp thời sẽ gây biến chứng nguy hiểm gây ảnh hưởng đến sức khỏe và sức khỏe sinh sản của nữ giới:

• Thiếu máu: Phụ nữ mắc u xơ tử cung sẽ gặp phải tình trạng rong kinh, rong huyết,… kéo dài, dẫn đến tình trạng thiếu máu, từ đó gây choáng ngất, ảnh hưởng đến sức khỏe.
•  Ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống: Khi khối u xơ phát triển lớn sẽ gây chèn ép lên bàng quang, trực tràng gây tiểu nhiều, tiểu rắt, táo bón,… ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt, công việc cũng như học tập. Ngoài ra, khi khối u phát triển nặng, khi quan hệ tình dục sẽ kích thích khối u khiến bệnh phát triển nặng hơn, chảy máu âm đạo, ảnh hưởng đến đời sống tình dục.
• Vô sinh – hiếm muộn: U xơ tử cung sẽ làm thay đổi lớp nội mạc tử cung, gây cản trở quá trình làm tổ của trứng đã thụ tinh, có thể dẫn đến vô sinh hiếm muộn. Bên cạnh đó, các khối u có thể gây chèn ép, làm gập vòi trứng hoặc bít lỗ cổ tử cung, dẫn đến trứng không thể gặp trứng để thụ tinh, gây vô sinh.
• Tăng nguy cơ ung thư: U xơ tử cung mặc dù là lành tính nhưng cung có thể gây  biến chứng ung thư cổ tử cung – đây là “thủ phạm” gây chết người cao thứ 2 ở phụ nữ, chỉ sau ung thư vú.

Triệu chứng thường gặp

Những dấu hiệu và triệu chứng của bệnh u xơ tử cung là gì?

Là người có hơn 40 năm kinh nghiệm trong thăm khám và điều trị bệnh phụ khoa, bác sỹ chuyên khoa Ngoại – sản cấp I Đặng Vũ Hà, đang công tác tại phòng khám Đa khoa 52 Nguyễn Trãi cho biết: Trên thực tế, khi mắc u xơ tử cung, người bệnh có thể gặp phải những triệu chứng rất rõ rệt nhưng cũng có thể là những triệu chứng thoáng qua. Theo thống kê, tỷ lệ các ca mắc u xơ tử cung không có triệu chứng rõ rệt chiếm đến gần 50%. Tuy nhiên, bệnh vẫn có những triệu chứng phổ biến sau:

• Rong kinh: Đây là một trong triệu chứng điển hình của u xơ tử cung, nguyên nhân là do khối u nằm trong và làm tăng niêm mạc tử cung dẫn đến chảy máu kinh nhiều kéo dài từ 7-10 ngày, có thể xuất hiện cục máu lớn lẫn máu loãng,…
• Rối loạn tiểu tiện: Khi các khối u chèn ép bàng quang, trực tràng dẫn đến hiện tượng tiểu nhiểu, tiểu khó, tiểu rắt, thậm chí táo bón.
• Khí hư bất thường: Khí hư ra nhiều nhiều hơn, loãng như nước, có mùi hôi khó chịu.
• Đau bụng dưới: Các khối u xơ khi phát triển lớn sẽ gây chèn ép lên các dây thần kinh, khiến chị em bị đau vùng bụng dưới, đau lưng, thậm chí gây tắc mạch máu.
• Sẩy thai: Có nhiều nghiên cứu cho rằng u xơ tử cung cũng là nguyên nhân gây sẩy thai.

Ngoài ra, chị em cũng cần liên hệ với bác sỹ ngay khi gặp phải triệu chứng đau khi giao hợp, cơ thể mệt mỏi, gầy ốm, xanh xao hoặc sút cân,… bởi đây cũng có thể là triệu chứng của u xơ tử cung mà bạn không nên bỏ qua.

Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?

Tuy u xơ là khối u lành tính, nhưng nó có thể gây biến chứng rất nguy hiểm đến sức khỏe và sức khỏe sinh sản của người bệnh. Chính vì vậy, bạn nên gặp bác sĩ ngay nếu xuất hiện những dấu hiệu dưới đây:

+ Rong kinh kéo dài, hoặc giữa chu kỳ kinh xảy ra tình trạng xuất huyết không rõ nguyên nhân.

+  Bị đau tức vùng bụng, đau theo từng cơn dữ dội khi bị hành kinh, đau khi quan hệ tình dục.

+ Khí hư ra nhiều, loãng, màu vàng đục, có mùi hôi khó chịu.

+ Có cảm giác có cục u cứng ở bụng dưới, bụng dưới phình to bất thường và cảm thấy nặng nề, ì ạch.

+ Tiểu khó, tiểu rắt, táo bón.

+ Cơ thể mệt mỏi, gầy ốm, xanh xao hoặc sút cân.

Nguyên nhân gây bệnh

Nguyên nhân gây ra bệnh u xơ tử cung là gì?

Bác sỹ Đặng Vũ Hà cho biết: Cho đến nay, vẫn chưa có khẳng định chính xác về tác nhân gây bệnh u xơ tử cung. Nhưng kết quả của nhiều nghiên cứu cho thấy, có một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh u xơ tử cung ở nữ giới, gồm có:

• Yếu tố di truyền: Nhiều nghiên cứu cho thấy, u xơ tử cung có khuynh hướng xảy ra theo di truyền thế hệ, tức là nếu người thân (bà ngoại, mẹ,..) đã đã từng mắc phải bệnh u xơ tử cung thì thế hệ sau sẽ có nguy cơ mắc phải bệnh u xơ tử cung. Hoặc những đứa những trẻ sinh đôi cùng trứng cũng có nguy cơ mắc u xơ cao hơn người bình thường.
• Rối loạn nội tiết tố: Chị em khi bị rối loạn nội tiết tố, estrogen quá cao thúc đẩy sự phát triển của âm đạo, tử cung, buồng trứng, đồng thời nội mạc tử cung tăng sinh xuất hiện kinh nguyệt.
• Quan hệ tình dục sớm và ảnh hưởng từ việc phá thai, sinh nở: Việc quan hệ tình dục sớm, trước tuổi 12 hay phá thai không an toàn, sẽ gây tổn thương tử cung, khiến các vi khuẩn xâm nhập vào tử cung và gây viêm nhiễm, tình trạng viêm nhiễm kéo dài gây ra u xơ tử cung.
• Một số bệnh lý ở cổ tử cung: Chị em nếu mắc viêm loét cổ tử cung, viêm cổ tử cung mạn tính,… nếu kéo dài sẽ có những tác động lên niêm mạc tử cung, từ đó gây nên hiện tượng tăng sản và làm cho niêm mạc tử cung dày lên, dần dần nó sẽ hình thành những u xơ tử cung ở mặt ngoài tử cung.
• Béo phì: Người bị béo phì không chỉ gia tăng nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch, cao huyết áp, đái tháo đường mà nó còn là nguy cơ mắc bệnh u xơ tử cung cao gấp từ 2 – 3 lần so với những người bình thường.

Nguy cơ mắc bệnh

Những ai thường mắc bệnh u xơ tử cung?

Theo số liệu thống kê cho thấy có khoảng 30% phụ nữ mắc bệnh này trong độ tuổi sinh sản 30 – 50 tuổi và có tới đến 60-70 % phụ nữ 50 tuổi trở lên có u xơ tử cung. Tuy nhiên, bạn có thể hạn chế khả năng mắc bệnh bằng cách giảm thiểu các yếu tố nguy cơ. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ (Tại đây) để biết thêm thông tin.

Những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh u xơ tử cung?

Có nhiều yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh u xơ tử cung như:

– Tiền sử gia đình có bà ngoại, mẹ, chị gái, bị mắc u xơ tử cung.

– Phụ nữ có kinh nguyệt sớm, trước 12 tuổi.

– Phụ nữ vô sinh hoặc có ít con.

–  Người biểu hiện cường estrogen kết hợp với bệnh tiểu đường và u sợi tuyến vú.

– Chế độ ăn giàu thịt đỏ, ít rau xanh, trái cây, sữa và sử dụng thường xuyên các chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá,…

Điều trị hiệu quả

(Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các bác sỹ, vậy nên tốt nhất là bạn hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ)

Những kĩ thuật y tế nào được dùng để chẩn đoán u xơ tử cung?

Khi nghi ngờ bạn mắc u xơ tử cung, bác sỹ sẽ tiến hành chẩn đoán dựa trên những phương pháp sau:

• Siêu âm: Đây là phương pháp giúp chẩn đoán, định vị và đo kích thước u xơ. Bác sĩ sẽ siêu âm để tiến hành lấy hình ảnh tử cung.
• Xét nghiệm máu: Nếu người bệnh bị xuất huyết âm đạo bất thường, bác sĩ sẽ chỉ định làm xét nghiệm công thức máu (CBC) để xem có bị thiếu máu do mất máu hay không và các xét nghiệm máu khác để loại trừ nguyên nhân rối loạn đông máu hoặc bệnh lý tuyến giáp.

Nếu siêu âm truyền thống không thể cung cấp đủ thông tin, bác sĩ có thể đề nghị các phương tiện chẩn đoán hình ảnh khác, chẳng hạn như:

• Cộng hưởng từ (MRI): phương pháp này giúp xác định kích thước, vị trí của u xơ và nhận ra các loại u khác nhau.
• Siêu âm tử cung: Cách này được áp dụng trong trường hợp bệnh nhân bị rong kinh nặng nhưng lại có kết quả bình thường khi siêu âm truyền thống…

Những phương pháp nào dùng để điều trị u xơ tử cung?

Việc điều trị u xơ cổ tử cung, các bác sỹ cần phải căn cứ tùy thuộc vào kích thước của khối u, độ tuổi, nhu cầu sinh con và thể trạng của người bệnh sau khi thăm khám, làm các xét nghiệm cần thiết, từ đó sẽ có chỉ định phương pháp phù hợp nhất cho từng trường hợp. Người bệnh tuyệt đối không tự ý mua thuốc chữa trị để tránh gây bệnh nghiêm trọng hơn hoặc các tác dụng phụ nguy hiểm khác.

• Điều trị nội khoa (thuốc) u xơ tử cung: Nếu trường hợp có khối u xơ nhỏ hơn 5cm, không có nguy cơ ác tính, các bác sĩ có thể chỉ định cho người bệnh sử dụng thuốc kháng sinh chuyên khoa giúp làm giảm kích thước và làm tiêu biến khối u.
• Điều trị ngoại khoa (phẫu thuật) u xơ tử cung: Còn nếu trường hợp có khối u có kích thước lớn hơn 5cm hoặc những khối u có nguy cơ biến chứng thành ác tính bác sỹ có thể sẽ chỉ định phương pháp phẫu thuật. Tùy theo tình trạng bệnh và nguyện vọng của người bệnh mà bác sỹ có thể áp dụng phương pháp mổ nội soi (kích thước> 5cm và <10cm) hoặc mổ mở (> 10cm),

Ngoài ra, việc điều trị cần kết hợp sử dụng thêm các bài thuốc Đông y để giúp tăng sức đề kháng, bổ huyết, nhanh hồi phục sức khỏe, cân bằng nội tiết tố, điều hòa kinh nguyệt và hạn chế tái phát,…

Chế độ sinh hoạt phù hợp

Những thói quen sinh hoạt nào giúp bạn hạn chế diễn tiến của bệnh u xơ tử cung cũng như hạn chế khả năng tái phát bệnh?

– Hạn chế chế độ ăn uống nhiều chất béo để tránh hiện tượng tăng estrogen, tạo ra một số loại hormone gây u xơ tử cung.

– Vệ sinh vùng kín sạch sẽ, đặc biệt là trong những ngày “đèn đỏ”, trước và sau khi quan hệ tình dục.

 – Quan hệ tình dục an toàn, chung thủy “một vợ- một chồng”.

– Thường xuyên luyện tập thể dục thể thao để nâng cao sức khỏe.

– Thăm khám sức khỏe định kỳ từ 3- 6 tháng/ lần để tầm soát và sớm phát hiện bệnh.

– Khi thấy dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh cần đến ngay các cơ sở y tế chuyên khoa để thăm khám và điều trị bệnh kịp thời.

Ngoài việc thay đổi thói quen sinh hoạt thì một chế độ ăn uống lành mạnh cũng hỗ trợ tích cực cho quá trình điều trị u xơ tử cung và giúp người bệnh mau chóng hồi phục sức khỏe.

• Trái cây và hoa quả tươi: Đây đều là loại thực phẩm chứa nhiều chất dinh dưỡng và chất xơ có thể hỗ trợ trị bệnh và kháng viêm, đồng thời kiểm soát cân nặng hiệu quả, giúp hạn chế nguy cơ mắc u xơ tử cung.
• Các loại đậu như: đậu nành, đậu hũ,… luôn là nguồn lựa chọn hàng đầu trong việc cân bằng nội tiết tố nữ, giúp giảm thiểu triệu chứng u xơ tử cung.
• Thực phẩm từ sữa ít béo: Lượng canxi ở sữa có khả năng ức chế các tế bào phát triển thành u xơ. Chính vì vậy, bạn nên bổ sung vào thực đơn hàng ngày các loại sữa, sữa chua và phô mai ít béo hoặc uống sữa không chứa lactos,…

Mong rằng với những thông tin hữu ích về bệnh u xơ cổ tử cung trên đây sẽ giúp các chị em phụ nữ có thêm kiến thức hữu ích để phòng ngừa và tầm soát bệnh u xơ tư cung hiệu quả. Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn phương pháp điều trị tốt nhất.

Chúc các bạn sức khỏe!