Hỏi: Cháu chào bác sỹ, anh trai cháu mới đi khám và bác sỹ phát hiện nhiễm viêm gan B. Hiện cả nhà đang rất lo lắng. Bố mẹ cháu không cho cháu gặp anh trai vì thấy bảo bệnh này có thể lây. Do đó, cháu muốn hỏi bác sỹ viêm gan B lây nhiễm như thế nào? Cháu cảm ơn nhiều lắm ạ!

Nguyễn Thị Thùy Liên (Ba Đình, TP. Hà Nội)

Đáp:

Chào em,

Viêm gan B là một bệnh lý nghiêm trọng xảy ra ở gan do cơ thể nhiễm phải virus HBV. Virus này có thể tồn tại ở bên ngoài cơ thể ít nhất là trong 7 ngày. Trong thời gian đó, virus vẫn có thể gây nhiễm trùng nếu xâm nhập được vào cơ thể của người không được bảo vệ bởi vắc xin ngừa viêm gan B. Thời gian ủ bệnh của virus trung bình khoảng 75 ngày nhưng có thể dao động từ 30 đến 180 ngày. Virus có thể được phát hiện thông qua xét nghiệm trong vòng 30 đến 60 ngày sau khi nhiễm bệnh.

Viêm gan B lây nhiễm như thế nào?

Viêm gan B có thể lây nhiễm từ mẹ sang cho con: Đa số các trường hợp xảy ra trong kỳ mang thai hay những tháng đầu sau khi sinh. Mức độ lây nhiễm sẽ tùy thuộc vào nồng độ virus viêm gan B cùng với tình trạng HBeAg của người mẹ vào 3 tháng cuối của thai kỳ. Nếu như người mẹ có nồng độ HBV cao và HBeAg (+) thì khả năng lây truyền viêm gan B sang cho con sẽ càng cao. Cụ thể như nếu mẹ có HBeAg (+), đứa bé sẽ có 95% nguy cơ bị nhiễm viêm gan B nếu không được điều trị dự phòng miễn dịch. Trong trường hợp mẹ có HBeAg (-) thì tỷ lệ lây nhiễm cho con rơi vào khoảng 32%. Tỷ lệ lây nhiễm cho con sẽ tăng lên từ 0% nếu HBV DNA của mẹ thấp hơn 10 5copies/ml cho đến 50% nếu HBVDNA của mẹ từ 10 9 đến 10 10copies/ml. Virus viêm gan B có ở trong sữa mẹ với nồng độ rất thấp do đó việc lây truyền chủ yếu là do trẻ bú cắn vào vú mẹ gây trầy xước.

Viêm gan B có thể lây nhiễm thông qua đường máu: Máu thường có lượng HBV cao vì vậy cho nên nếu da hoặc niêm mạc của người khỏe mạnh bị trầy xước mà có tiếp xúc với máu của người dương tính với HBV thì nguy cơ nhiễm bệnh rất cao. HBV cũng được tìm thấy có trong dịch âm đạo, trong tinh dịch, sữa, nước bọt, mồ hôi, nước tiểu, phân, dịch mật nhưng với nồng độ khá là thấp, tuy nhiên khi da hoặc niêm mạc bị tổn thương mà tiếp xúc với các dịch này thì cũng có khả năng bị lây nhiễm HBV.

Viêm gan B có thể lây truyền thông qua đường tình dục: Khi người khỏe mạnh có quan hệ tình dục không an toàn (hoặc là sử dụng chung dụng cụ tình dục nếu không vệ sinh hoặc không dùng bao cao su) với người bị viêm gan B sẽ có nguy cơ cao bị nhiễm HBV vì là virus có trong dịch tiết của người nhiễm và có thể thâm nhập vào cơ thể của người khỏe mạnh qua các vết xước nhỏ rồi di chuyển vào máu. Phương thức lây truyền qua đường tình dục hay gặp ở những người đàn ông không được tiêm chủng có quan hệ tình dục đồng giới, có nhiều bạn tình hoặc là với gái mại dâm.

Lây truyền viêm gan B do tái sử dụng kim và ống tiêm: Việc nhiễm phải virus cũng có thể xảy ra thông qua việc người khỏe mạnh tái sử dụng kim và ống tiêm trong môi trường chăm sóc sức khỏe hoặc giữa những người tiêm chích ma túy với nhau.

Nhiễm viêm gan B do nhiễm máu nhiễm bệnh: Nhiễm virus viêm gan B cũng xảy ra trong quá trình y tế, thực hiện phẫu thuật và nha khoa, thông qua hình xăm hoặc là thông qua việc sử dụng dao cạo cùng các vật tương tự bị nhiễm máu nhiễm bệnh.

Để phòng ngừa nguy cơ lây nhiễm viêm gan B, cách tốt nhất là tiêm vắcxin viêm gan B. Tiêm vắcxin viêm gan B sẽ có tác dụng tạo ra kháng thể bảo vệ ở hơn 95% trẻ sơ sinh, trẻ em và thanh niên. Hiệu quả bảo vệ rất cao, có thể kéo dài ít nhất 20 năm và có thể là suốt đời nếu nồng độ kháng thể kháng virus được tạo ra sau chích ngừa lớn hơn 1000 IU/L. Do đó, nếu anh trai bị bệnh, em cần cùng người nhà đi chích ngừa vắc xin viêm gan B để phòng tránh lây nhiễm nhé.

Chúc em nhiều sức khỏe!